Mardin’in Tarýmsal Üretiminin geliþtirilmesi ve üreticilerine katma deðerli hale getirilmesine yönelik olarak; Ýldeki kamu kurum ve kuruluþlarý, özel kesim, sivil toplum kuruluþlarý, üniversiteler ve yerel yönetimler arasýnda iþ birliðini geliþtirmek ve ilgili kurum ve kuruluþlarý yönlendirmek üzere Mardin Tarým Platformu oluþturuldu. Platformun ilk toplantýsý Kýzýltepe Zahireciler Derneðinin ev sahipliðinde gerçekleþtirildi.
Toplantýya; Mardin Ticaret ve Sanayi Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný Hatip ÇELÝK, Kýzýltepe Ticaret Borsasý Yönetim Kurulu Baþkaný Mehmet ÞAHÝN, Kýzýltepe Ticaret ve Sanayi Odasý Baþkan Yrd. Ýbrahim Halil Ramazanoðlu, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odasý Meclis Üyesi Þükrü Akbal, Mardin 1.Organize Sanayi Bölgesi Baþkan Vekili Nasýr Duyan, Artuklu Ziraat Odasý Baþkaný Bereket AKAN, Kýzýltepe Ziraat Odasý Baþkaný Bedirhan Dinler ,Derik Ziraat Odasý Baþkaný M.Faruk Temelli, Savur Ziraat Odasý Baþkaný Cengiz Yýldýz, Ziraat Mühendisleri Odasý Eþ Baþkaný Erdal Damar ,Ziraat Mühendisleri Odasý Eþ Baþkaný Fatma Irmak, Kýzýltepe Zahireciler Derneði Baþkaný M.Þerif Öter, Mardin Bulgur Sanayicileri Derneði Baþkaný Faysal Sun, Mardin Makarna Sanayicileri Grubu Baþkaný Þükrü Karaboða, Mardin Çiftçiler Derneði Baþkaný Mikail Erbeyi, Güneydoðu Mýsýr Üreticileri Derneði Baþkaný M.Hanifi Müslümoðlu, Marova Un AÞ .Genel Müdürü Salim Ýlhan katýlým saðladý .
Toplantýda platformun çalýþma usul ve esaslarý görüþülerek öncelikli olarak aþaðýdaki konularýn ele alýnmasýna karar verildi.
TMO Fiyatlarý: Açýklanan TMO fiyatlarý geçen yýla kýyasla %10 artmýþtýr. Mevcut durumda tarýmsal girdi fiyatlarý geçen seneye kýyasla %50- %100 oranýnda artmýþtýr. Üreticilerin ayakta kalabilmesi; haksýz rekabet ve fýrsatçýlýðýn engellenmesi için TMO tarýmsal alým fiyatlarýnýn hýzlý bir þekilde maliyetlere kýyasla revizyon edilmesi gerekmektedir. Buna ek olarak 45 günlük ödeme termini çiftçileri maðdur etmekte bu termin süresinin ise ürününü teslim eden çiftçiye ayný hafta içinde verilmesi saðlanmalýdýr. Bu kapsamda platform temsilcileri Tarým ve Orman Bakanlýðý ile görüþecektir.
DEDAÞ Elektrik Kesintileri ve Mýsýr üretimi: Mýsýr stratejik bir ürün olarak üretilmektedir. Uluslararasý piyasalarda mýsýr fiyatý yaklaþýk %39 artýþla ton baþýna 190 dolardan 265 dolara çýkmýþtýr. Buna ek olarak bölgemizde Batman ve Diyarbakýr’da birinci ürün olarak üretilen mýsýrdan vazgeçilerek geçen yýlki fiyatlardan dolayý pamuk ve buðdaya yönelim olmuþtur. Mýsýr’daki fiyat ve üretim düþüklüðünden kaynaklý arz daralmasýnýn önüne ancak ikinci ürün olarak üretim yapan Mardin ve Urfa’da üretim devam ettirmesi ile mümkündür.
2023 yýlýnda Mardin’de ikinci ürün olarak üretilen mýsýr rekoltesi iki milyon olarak gerçekleþmiþtir. Yakýn zamanda DEDAÞ Mýsýr üretimi yapan çiftçilerin elektriðini keseceðini ilan etmiþtir. 2023 yýlýnda TMO ton baþýna 6000 TL fiyat vermiþtir. Mýsýr bu fiyatlara göre 12 milyar TL katma deðer yaratmaktadýr. Mýsýr üretiminin elektrik kesintileri ile engellenmesi Mardin’in refahýnýn ciddi anlamda azalmasýna sebebiyet verecektir. GAP sulama kanalýnýn gecikmesi Mardinli çiftçilerin suçuymuþ gibi davranýlmamalý, GAP suyunun tamamlanmasýna kadar DEDAÞ’ýn aldýðý bu karar geri çekilmelidir. Bu kapsamda platform temsilcileri Enerji Bakanlýðý ile görüþecektir.
GAP Sulama Kanallarýnýn Tamamlanmasý: GAP Mardin Kanalý’nýn 1. Etabý tamamlanarak hizmete açýlmýþtýr. 2. Etabýn Mardin Ovasý’nda 835.000 dönüm araziyi sulamasý beklenmektedir. Mevcut durumda yer altý sularý ile gerçekleþtirilen sulama kaynaklarýmýzýn etkin kullanýlamamasýna sebebiyet vermektedir. Bölgemiz özellikle son yollarda aþýrý kuraklýk riski ile karþý karþýyadýr. GAP sulama kanallarýnýn acilen tamamlanarak bölgemizin yaðýþ risklerinden korunmasý gerekmektedir. GAP sulama kanalýnýn bölgeye geç gelmesinden dolayý kuyu sulamasý gerçekleþtirilmektedir. Kuyu sulamasý için kullanýlan elektrik çiftçiler için en önemli girdi maliyetini oluþturmaktadýr. Çiftçilerin birçoðu bu maliyetlerden dolayý çiftçiliði býrakmak veya arazilerini ipotek altýna almak zorunda kalmýþtýr. Bu problemin çözülmesi için GAP sulama kanalý bekletilmeden bir an önce tamamlanmalýdýr. Tamamlanýncaya kadar Tarýmsal üretimin ilimizde devam edebilmesi için belirli bir kilovatta kadar elektrik sübvanse edilmeli veya tarýmsal sulamada yenilenebilir enerji kaynaklarýnýn kullanýlmasýna yönelik özel mali destek programý tasarlanmalýdýr. DEDAÞ elektrik daðýtým þirketi özel bir þirkettir. Tarýmda kullanýlan elektrik tarifesi sulama birliklerinin olduðu Çukurova ve diðer bölgelerde mýsýr sulamasýnda 150 TL/dönümdür. Ayný enerji desteði Mardin için uygulanmalý, gerekirse elektrik daðýtým þirketine sübvanse edilmelidir. Mevcut durumda kanalýn ulaþtýðý ve suyu neredeyse maliyetsiz alan çiftçiler ile çok büyük maliyetlerle sondaj ile su ihtiyacýný karþýlayan çiftçiler arasýnda rekabet gücü farký oluþmakta, Mardinli çiftçilerin üretim iþtahý yok olmaktadýr. Bu kapsamda hem Enerji Bakanlýðý hem de Tarým ve Orman Bakanlýðý ile görüþülecektir.
English